Met Sofie Lenaerts op expeditie over het 2de hoogste plateau ter wereld

Winter traverse Deosai Plains, 2023.

door Sofie Lenaerts

Hoe het idee ontstond

Het was december 2020, toen we tijdens een mini winter expeditie op de Biafo Glaciar van Pakistan voor het eerst hoorde van de Deosai. Ons lokaal contact sprak over een hooggelegen plateau welke voor het eerst in de geschiedenis net was overgestoken in Winter. Het bleek een Italiaans team te zijn geweest van 5 professionele skiërs en gidsen.

Eenmaal thuis werd dr Google geraadpleegd: Het Deosai National Park blijkt 850 km2 groot en het tweede hoogst gelegen plateau ter wereld te zijn op een gemiddelde hoogte van 4100meter. Tijdens de zomer zou het gekend zijn bij Wildlife toeristen die in de vlakte op zoek gaan naar wolven, vossen, beren, ibexen en, ja hoor, sneeuwluipaarden. Deosai , vrij vertaald, het land van de giants…

Wanneer marmotten en beren hun winterslaap houden, blijkt deze gigantische vlakte een desolaat en extreem koude omgeving waar mensen zich amper wagen. Op een enkele militaire uitkijkpost na is het Deosai NP verlaten van oktober tot mei. Tot dan is de offroad weg over dit plateau besneeuwd en ontoegankelijk.

Met deze info en enkele fragmenten van de Italianen waren we snel overtuigd dat dit wel eens een unieke challenge zou kunnen worden.

De voorbereiding

Vanuit Fisiotics, ons centrum voor kinesitherapie , sport en gezondheid, organiseren we jaarlijks een sportieve uitdaging waarin we de deelnemers in een voorbereidingstraject klaarstomen naar hun doel. In november 2022 werd het startschot gegeven voor een avontuurlijke en unieke wintertraverse van de Deosai: Een team van 12 personen werd gevonden, een heterogene groep van mannen en vrouwen, met en zonder ervaring en van 21 tot 65 jarige leeftijd. Deze groep zal ondersteund worden door 2 begeleiders die mee de oversteek maken ( Stef Maginelle & Pieter ) en 1 begeleider (Sofie Lenaerts) die de groep tegemoet zal komen om er zeker van zijn dat de condities veilig zijn in de voorziene “uitweg” via de vallei van Sadpara lake.

In de daaropvolgende wintermaanden werden de voorbereidingen getroffen. Na een individuele inspanningstest en screening werd gestart met intensieve trainingen. Enkele workshops werden gegeven rond winterbivakeren en pulka trekken. Maandelijks kwamen we samen voor een groepstraining waarin iedereen zijn grenzen verlegde.

En we zijn weg!

Op 10 maart reisden we af naar Islamabad waar onze lokale outfitter, die de logistieke ondersteuning aanbood, ons opwachtte. Hij nam het team onmiddellijk mee voor een binnenlandse vlucht naar Gilgit. Gilgit is het hart van Baltistan, het Noordelijke en bergachtige deel van Pakistan. Van hieruit vertrokken we de dag erop met 4 jeeps over de Karakoram Highway richting Astore , het laatste drukke dorpje alvorens door te rijden tot het startpunt Chillam.

Chillam blijkt een militaire nederzetting. We bevinden ons aan de rand van het betwiste gebied Kasjmir… vandaar.

Het onthaal is indrukwekkend. Politie en militairen willen met ons op de foto. Nog nooit zoveel selfies zien nemen. We krijgen onderdak in een Police Station. Dit geeft ons de kans de tenten ingepakt te houden en s’morgens efficient te zijn bij vertrek.

We waren gewaarschuwd door de Italianen. Dag 1 en 2 zouden de zwaarste dagen worden omwille van het te overwinnen hoogteverschil. Chillam ligt op 3400m, de Deosai op 4200m. De zon straalt ons tegemoet en we schuifelen van start: op toerski’s,  trekkend aan de beladen slee, sporen we ons een weg richting Deosaiplateau.

We hebben alles met ons mee om 7 a 8 dagen autonoom te overleven.

Navigeren in de meest uitdagende omstandigheden

De navigatie voor beide teams begeleiders gebeurt adhv een vooropgestelde gps track gemaakt via Garmin Connect. Deze werd samen met de Himalaya -map opgeladen naar enerzijds de GPSMAP 66i die Sofie gebruikt en anderzijds de Garmin Fenix 6 Pro Solar & Sapphire die het pulka team gebruikt voor navigatie.

Het thuisfront kan de vorderingen van beide team rechtsreeks volgen mede dankzij de inReach mini & GPSMAP 66i die elke 10min de exacte posities van beide teams weergeeft via https://share.garmin.com/SofieLenaerts

De teams onderling kunnen met elkaar en de buitenwereld contact houden door sms berichten te sturen en weer updates te ontvangen.

Dag 1: De klim naar het plateau lijkt eindeloos en iedereen wordt met de neus op de feiten gedrukt: het wordt een extreme en zware challenge! De eerste traantjes vloeien, de eerste vloeken worden uitgesproken, de eerste pijntjes zijn voelbaar…

Sofie is ondertussen aangekomen in Skardu en gaat samen met 2 Pakistaanse gidsen met een Jeep voorbij Sadpara lake tot 3430m om te zien van waaruit zij hun tocht kunnen aanvatten.

Dag 2: In de namiddag van bereikt het pulka team de pas die hun toegang verleent naar de Deosai. Met een fenomenaal vergezicht over het nationaal park voor ons en een indrukwekkend zicht op de nabijgelegen 8000er Nanga Parbat achter ons lijkt dit al een eerste succes voor de groep en is de toon gezet voor een doelgerichte focus naar de andere kant van het plateau.

Het drie-koppige team van Sofie is ondertussen de Sadpara vallei in getrokken met sneeuwschoenen en zwaar beladen rugzak om 3 nachten te kunnen overnachten op Deosai plateau.  De oorspronkelijke weg is overdekt met sneeuw en rotslawines. Het wordt al snel duidelijk dat het hier onmogelijk is om met ski en pulka te kunnen afdalen.  We zullen dus een andere mogelijkheid moeten zoeken om het team hier veilig te kunnen doorloodsen. Na dikke 5 uur bereiken we het einde van de vallei op 4020m hoogte.

Dag 3 De ochtendroutine neemt aardig wat tijd in beslag. Bij dageraad, 6.00am, wordt er opgestaan en rond 9.00am was het team meestal operationeel voor vertrek met de skis en pulka…

Dit werd de meest ontspannen en genietbare dag. De eerste dag zonder veel hoogtemeters en nog steeds de zon als aangename gezel. We arriveerden ook aardig vroeg op onze bestemming waardoor we nog in aangename temperaturen kamp konden opstellen en uitgebreid aperitiefden. Eenmaal de zon verdween kelderde de temperaturen met als ultieme dieptepunt de ochtenden van -23 graden Celsius.

Stilaan ontstond er ook enige routine en handigheid in de organisatie: tenten opzetten, sneeuw smelten voor water, eerst soepje, vervolgens de droogvriesvoeding en als toetje het theetje of koffietje voor het slapengaan. En we zijn misschien niet helemaal alleen hier… hier te midden van de Deosai kunnen we enkele wolven spotten in de verte.

Sofie’s team zet in op een verkenning van de vallei maar deze keer niet via de hoog gelegen weg waarlangs ze gekomen zijn. We volgen nu de rivier die bedekt is door meters sneeuw. Deze prachtige rivierbedding kronkelt langsheen steile rotspassages en is vrij van lawines. Het zal dus een langere afdaling worden maar het is in ieder geval veiliger. Als nu de weercondities stabiel willen blijven, kan het team alsnog de Sadpara vallei gebruiken voor de afdaling en dat is goed nieuws. 

Op dag 4 wacht Stef ongeduldig op bericht van Sofie die de condities aan het verkennen is. Bij recente sneeuwval zou dit een lawinegevoelige regio kunnen zijn en dat willen we vermijden.   Na een eerder bericht over een nakende weersverandering met veel sneeuwval wordt er die ochtend door het pulka team beslist voor een terugkeer om geen risico te nemen voor de afdaling gezien het tempo en de beperkte ski-ervaring van de meeste deelnemers. De groep aanvaardt de beslissing zonder enige discussie maar de teleurstelling is af te lezen op hun gezichten.

500 meter op de terugweg ontvangt Stef nieuwe berichten van Sofie met het verlossende en definitieve nieuws dat de condities veilig zijn voor een afdaling naar Sadpara lake maar dat we best tempo maken om zaterdag voor de weersverandering snel af te dalen.

Een fluitsignaal van Stef als hekkensluiter van de groep en een handgebaar dat we rechtsomkeer maken, terug naar ons doel, doet iedereen herleven. Een kleine mind fuck mag al eens.

We maken wel duidelijk dat de beslissing wordt genomen met als doel op dag 6 Sadpara te bereiken. We dienen dus een stevige etappe te overbruggen die dag om op schema te zitten. Deze dag hebben we weer maar eens ervaren hoe uitgestrekt groot Deosai wel is. Vanop de Deosai pas, 4100meter, kijken we tientallen kilometers ver en zien we ook ons eindpunt liggen.

Uren kunnen verstrijken en het lijkt erop dat je amper afstand hebt overbrugd. Dit is Deosai, dit is de uitdaging,… De oversteek realiseren, blijven genieten van deze unieke plek en vooral iedereen op de zelfde golflengte houden. Ze doen het goed, ze verbazen me, dit is een topteam.

Dag 5 is aftellen. We weten dat we ergens op onze weg richting Deosai top Sofie-team ons zal tegemoet komen.

Satellietcommunicatie met de inReach

Via de inReach Satelliet verbinding worden meerdere berichtjes verstuurd tussen de twee teams. We denken uren dat we er bijna zijn of dat we het backup team zullen ontmoeten. In de late namiddag is dan eindelijk zover: het 14 koppige toeristen team bereikt Sofie ter hoogte van de Deosai Top (4200m hoogte) en er ontstaat een emotionele groepsontlading. De wintertraverse van de Deosai is een feit. Morgen nog even veilig en rustig afdalen langs de track die Sofie en de gids hebben verkend en mission accomplished… Dag 6 : De afdaling is maar 15 kilometer en toch doet het hele team er zes uur over. Geaccidenteerd terrein met progressief minder sneeuw maakt deze laatste dag nog pittig. Sleeën  worden meermaals manueel meegenomen over sneeuwvrije plekken en in de namiddag worden de jeeps bereikt.

We mogen fier zijn op deze geslaagde succesvolle expeditie.

Dit heeft bloed, zweet en tranen gekost, maar de voldoening is groots en de prestatie wordt memorabel in het geheugen gegrift. In Sadpara village worden we verwelkomd door de Alpinisme vereniging en avonds zitten we aan tafel met de Minister van Tourisme Sport & Cultuur.   Ook zij zijn verheugd met deze expeditie en hopen dat dit meer avonturiers zal overtuigen om de mooiste en indrukwekkendste streek van Pakistan te komen ontdekken.