Waarom je Body Battery™ moeite kan hebben met opladen wanneer je ziek wordt

Misschien heb je de afgelopen periode verhalen gehoord of gelezen over Garmin smartwatches en soortgelijke wearables die ziektes lijken te voorspellen. Maar kan een fitnesstracker echt voorspellen wanneer je ziek wordt?

Belangrijke waarschuwing

Laten we beginnen met een belangrijke waarschuwing. Garmin smartwatches zijn geen goedgekeurde medische toestellen en zijn niet bedoeld voor het diagnosticeren of behandelen van ziekten of aandoeningen. Vraag altijd professioneel advies als jij je zorgen maakt over je gezondheid.

De batterij van het lichaam

Je lichaam beschikt over een bepaalde hoeveelheid hulpbronnen om werk te verzetten, zoals sporten, een project plannen of eten koken. Deze bronnen zijn net als de energie in een oplaadbare batterij en die batterij is uniek voor jou. Elke vorm van stress, fysiek of mentaal, verbruikt batterij en met herstel, zoals slapen, kun je de batterij weer opladen.

Garmin Body Battery

De Garmin Body Battery™ maakt gebruik van Firstbeat analyses om stress en herstel te meten en je te vertellen hoe je persoonlijke batterij er voor staat. Maar hoe werkt dit in de praktijk? Het ingewikkelde zenuwstelsel in je lichaam heeft een bepaald gebied dat het autonome zenuwstelsel (ANS) wordt genoemd. Het ANS voert, zoals de naam al aangeeft, automatisch bepaalde lichaamsfuncties uit, zoals de spijsvertering, de hartslag en de normale ademhaling. [1]

In het ANS worden stress en herstel geregeld via subsystemen, het orthosympathisch en parasympathisch zenuwstelsel. Het orthosympathische zenuwstelsel is de bron van onze instinctieve “vecht of vlucht”-reactie op stress. Dit is hoe ons lichaam zich voorbereidt om te werken. Het parasympathische zenuwstelsel bestuurt onze rust- en spijsverteringsfuncties. [1]

Wat je hart je kan vertellen?

Je hartslag wordt nauwkeurig gereguleerd door je ANS, waarbij zowel de hartslag als de hartritmevariabiliteit (HRV) wordt bepaald. HRV is de variatie in tijdsintervallen tussen hartslagen. Het verschil is in milliseconden, dus zien we meestal geen veranderingen in de HRV zoals bij de hartslag (slagen per minuut).

Dit betekent dat een analyse van de hartslag van het ene op het andere moment overgangen tussen de vecht of vluchtmodus en de rust en spijsverteringsmodus kan onthullen. Wanneer je stress ervaart, neemt je hartslag toe en neemt je hartritmevariabiliteit af. Dat eerste merken we, maar het laatste vertelt je juist het meeste over je huidige toestand.

Stress, zoals beweging, verhoogt de hartslag en verlaagt de HRV. Wanneer je ontspannen en in rust bent, neemt je hartslag af terwijl de HRV omhoog gaat. Zie het zo: je hart is een fijn afgestelde motor die alleen het benodigde aantal toeren maakt, en die afstelling is zo goed dat het toerental elke seconde kan veranderen.

Laten we nu eens kijken wie de controle heeft. Lage HRV duidt op stress en stress betekent dat je orthosympathisch systeem de touwtjes in handen heeft. Hoge HRV betekent rust en rust betekent dat je parasympathisch systeem aan het roer staat. [2]

Wanneer alles in balans is, toont je Body Battery een regelmatige cyclus van ontladen en opladen over een tijdsverloop. Die cyclus kan verstoord raken, waardoor je bijvoorbeeld overdag sneller vermoeid raakt of ’s nachts slechter tot rust komt. Een dergelijke verstoring kan ziekte zijn.

Wat gebeurt er als je ziek bent?

Ziekte veroorzaakt een immuunreactie, die grotendeels wordt aangedreven door hormonen. Deze hormonen vertellen het lichaam bijvoorbeeld om meer witte bloedcellen te produceren en stimuleren ook het ANS om de orthosympathische activiteiten te verhogen. Dit is wat hartslag, zweten, enz. aandrijft, terwijl je lichaam de ziekte probeert te bestrijden. Als het lichaam stress voelt, neemt het orthosympathische zenuwstelsel het over. De HRV begint meestal langzaam te dalen, hoewel er uitzonderingen zijn; ernstigere ziekten kunnen sneller een grotere impact hebben. [3]

In een vroeg stadium is het moeilijk te zeggen of een lage batterij het gevolg is van ziekte of iets anders. Als je bijvoorbeeld ook een lichte hoofdpijn, keelpijn of ongewone niesbuien heeft, dan word je waarschijnlijk ziek. Als je ziek wordt, kan het zijn dat je tijdens je reguliere trainingssessies ook een hogere hartslag en trainingsbelasting ziet dan normaal.

Bedenk ook dat koorts een grote stressfactor is voor het lichaam. Een verhoging van 1 °C in je temperatuur kan je gemiddelde hartslag met meer dan 8 slagen per minuut verhogen. [4] Fysiologische onevenwichtigheden kunnen ook worden weergegeven als hogere inspanningsniveaus. Zo kunnen ongebalanceerde diabetes of hypo- of hyperthyreoïdie worden weergegeven in je stressgrafieken [1] en als lagere waarden voor je lichaamsbatterij.

Gezond blijven

De stressreactie van je lichaam bereidt je voor op uitdagingen. Het geeft je de energie om hard te werken en helpt je te concentreren. Op dezelfde manier verbetert het inspannen van je spieren en cardiovasculaire systeem je conditie, waardoor je beter bent voorbereid op de volgende fysieke uitdaging.

Door uitdagingen te overwinnen, kunnen we ons aanpassen en sterker worden. Stress wordt alleen ongezond als het te lang aanhoudt of te hoog is. [5] Overmatige stressniveaus over verloop van tijd verminderen ons vermogen om te herstellen na uitdagingen en daardoor verzwakken onze immuunsystemen. [6] 

Een uitgebalanceerd trainingsprogramma en goede verzorging door goed te eten en te slapen, pauzes te nemen tijdens de werkdag, te socialiseren enzovoort, zijn belangrijke ingrediënten voor een goede gezondheid. Met de Body Battery kun je jouw algehele gezondheid beter in de gaten houden, zodat je betere, weloverwogen beslissingen kunt nemen om fit en tevreden te blijven.

Deskundige adviseur:

Johanna Toivonen, Fysioloog bij Firstbeat Technologies; M.Sc. Biomechanica en fysiologie (Universiteit van Jyväskylä).

Referenties